Kees Verkade wilde eigenlijk reclametekenaar worden, maar werd niet toegelaten tot de Rietveld Academie in Amsterdam. Plan B werd in werking gezet en hij kon naar de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar hij noodgedwongen moest beginnen met beeldhouwen. Het werd al snel zijn tweede thuis en het is ook in die stad waar we hem ontmoeten, te midden van zijn prachtige werk in de tuin van InsingerGilissen, waar een tijdelijke verkoopexpositie is georganiseerd: ‘Peace within’. We mogen van geluk spreken dat de Rietveld Academie er een bijzondere selectieprocedure op na hield, zodat een artiest kon opstaan, die zijn ware liefde in het brons heeft gevonden.
Haarlemse roots
Kees Verkade, geboren Haarlemmer, legt uit dat zijn geboortestad een belangrijke rol heeft gespeeld: ‘Op de kunstmarkt had ik een lege kraam. Mijn werk verstopte ik onder de tafel. In de zon smolten mijn wassen beelden namelijk, dus die bewaarde ik ondersteboven in emmers water. Zodra er iemand kwam vragen wat ik verkocht, liet ik mijn beelden zien, om ze daarna weer snel te koelen. Warmte en boetseerwas zijn geen vrienden. Pas als ik ze had verkocht liet ik ze in brons gieten. Ik brak echt door toen mijn werk de interesse wekte van een Amerikaanse fotograaf (David Douglas Duncan, red.) die in Haarlem was voor een bezoek aan de Koninklijke drukkerij Joh. Enschedé. Haarlem was de stad van de drukkunst en veel grote namen uit de internationale kunstwereld wisten Haarlem te waarderen om die kwaliteit. In zijn kennissenkring zaten wereldberoemde sterren als Picasso, Kirk Douglas en de schrijver Paul Gallico en zijn vrouw Virginia. Zij kwamen via de fotograaf in contact met mijn werk en mijn naam werd gevestigd. Door deze toevallige samenloop van omstandigheden openden zich een geheel nieuwe wereld.’
De Haarlemse roots van Verkade zijn zichtbaar in de regio. Op de hoek van de Grote Houtstraat staat zijn eerste opdracht voor de gemeente Haarlem, ‘Stadten’ en wat verderop ‘Malle Babbe’ in de Barteljorisstraat. Daarnaast zijn werken van hem te vinden in onder andere Zandvoort (verzetsmonument), Overveen (Anton Pieck), Heemstede (Twee bokspringende jongens) en Noordwijk (Koningin Wilhelmina). Zijn eerste tentoonstelling hield hij in de Vishal, waar het Frans Hals Museum twee werken van hem aankocht. Vreemd genoeg één van de weinige aankopen vanuit de kunstwereld. De ‘wetten’ van de Rietveldacademie zijn blijkbaar diepgeworteld in ons Calvinistische landje.
Echte liefde
Als het huwelijk van Kees Verkade op de klippen loopt, vindt hij rust in Zuid-Frankrijk, waar hij met regelmaat te vinden is. In eerste instantie bij Paul en Virginia, maar later meer en meer voor hun dochter, Ludmila. Kees: ‘Het moment dat zij voor het eerst de deur voor mij open deed voelde ik de liefde direct bij me binnenkomen. Tot aan mijn tenen, echt een soort fysieke schok. Dat had niets te maken met geilheid of zo, maar met een intense en directe connectie die we voor elkaar voelden. Steeds vaker reisde ik af naar het zuiden van Frankrijk en toen het ook Virginia wel duidelijk was dat ik voor Ludmila kwam, heb ik besloten me daar te gaan vestigen. Met Ludmila ben ik nog altijd gelukkig getrouwd en zo werd mijn beste vriendin mijn schoonmoeder. Het kan verkeren’.
De spanning die Kees destijds beleefde is in zijn werk terug te zien en te voelen. Emotie, kracht, balans en ruwe elegantie vormen een onmiskenbare signatuur van de hand van de meester. Een zichtbare connectie tussen het aardse en het hemelse. Zijn duimen stuwen passie de eeuwigheid in.
Techniek met twee linkerhanden
Tijdens onze voorbespreking geeft Kees Verkade aan echt twee linkerhanden te hebben als hij wordt gevraagd wat informatie door te sturen. Geen verrassing, wetende dat beelddenkers een dominante rechter hersenhelft hebben. De hersenhelft waar intuïtie, emotie, gewaarwording en indrukken sterk ontwikkeld zijn. Waar het holistisch denken, het vermogen om verbanden te zien en te leggen en processen te doorzien schuilt. De hersenhelft waar in beelden wordt gedacht. Kees is dan ook duidelijk over zijn werkwijze: ‘Ik denk echt in concepten, een soort visuele poëzie. Als ik mijn ogen sluit zie ik het gehele beeld al in mijn gedachten. Het is niet dat ik een beeld onder mijn handen laat ontstaan, het is eerder dat mijn ogen mijn handen vertellen wanneer ze moeten stoppen’.
Kees stuurt als het ware zijn twee linkerhanden om gevoelens tastbaar te maken en als universele emotie in brons te laten stollen. Zo krachtig dat het je tot tranen toe kan ontroeren en het soms moeite kost om je blik los te rukken van zoveel schoons. De kracht van kunst in optima forma.
Inspiratie
De inspiratie voor veel vrij werk haalt Verkade van dichtbij. Dat maakt het ook zo menselijk en herkenbaar voor velen. Of het nu gaat om de hoogzwangere l’Attente (vrouw Ludmila) of om L’arche de l’amour (dochter Casmira). Maar ook in opdrachten weet Verkade telkens de gevoelige snaar te raken.
De omgeving heeft altijd invloed op de kunstenaar, waar de kunstenaar tegelijkertijd zijn impact heeft op zijn omgeving. Sinds zijn vertrek naar Monaco, maakt niet alleen het prinsendom, waar hij kind aan huis is bij de Grimaldi’s, maar ook de wijde omgeving kennis met zijn werk. Voor het prinselijk Paleis staat Il Malizia (de sluwe), de stichter van het prinsendom en op de luchthaven van Nice l’Envol (de vlucht). Vanuit Monaco weet Verkade zijn internationale faam uit te bouwen, tot in de Verenigde Staten aan toe.
Goed mens, goed doel
Kees Verkade stelt over het algemeen zelf zijn exposities samen. De ‘winst’ die hij daarmee weet te realiseren (geen courtages aan galeriehouders, red.), schenkt hij aan goede doelen. De expositie in Den Haag is verbonden aan de Missing Chapter Foundation, opgericht door Prinses Laurentien. De koninklijke familie komt tijdens ons interview hoogst persoonlijk langs. Tijdens het onderhoud tussen de kunstenaar en Prinses Laurentien, spelen haar dochters de beelden na, maken foto’s in vergelijkbare poses. Niet alleen maakt dat direct duidelijk hoe delicaat de poses van de beelden zijn, maar ook de aantrekkingskracht van de schoonheid van die beelden. Dwars door alle generaties heen. Niet voor niets heeft Kees Verkade een jeugdige, zelfs een iets kwajongensachtige uitstraling. En niet voor niets past de Missing Chapter Foundation de kunstenaar als een handschoen. We mogen vanuit Haarlem best wat meer trots uitspreken als het gaat om onze iconen.
