Mijn brein veranderde het concept lenen van boeken in huren van boeken waarvan de eerste drie weken gratis zijn. En, zo rechtvaardigde ik mijn aanpak voor mezelf, van die boetes die ik met plezier betaalde (dubbeltjeswerk in de jaren 80) konden ze mooi nieuwe boeken kopen. Boeken zijn poorten naar andere werelden, naar andere concepten en geven taal, verdieping en inzichten. En dat voor een paar tientjes. Maar grote nieuwsgierigheid staat vaak in een kwaad daglicht. Nieuwsgierig Aagje, Curiousity killed the cat, kinderen die vragen worden overgeslagen en nog meer van dat soort zaken zitten in ons collectieve geheugen.
De hoofdpersoon van Goethe’s Faust ging zo ver in zijn zoektocht naar kennis over alles dat hij bereid was zijn ziel aan de duivel te verkopen. Uiteindelijk ontdekt Faust dat het verrichten van goede daden uiteindelijk leidt tot geluk. Nieuwsgierigheid is een tweesnijdend zwaard. Veel ellende wordt veroorzaakt door nieuwsgierige mensen die al ontdekkend van alles veroorzaken. En veel narigheid wordt opgelost door nieuwsgierige mensen die al ontdekkend van alles veroorzaken. Zo bezien zou je naar nieuwsgierigheid hetzelfde moeten kijken als naar macht. Dat is nooit goed of slecht maar contextueel bepaald. Dankzij de mogelijkheden van de netwerk- en informatiesamenleving veranderd de dynamiek van macht. Iedereen heeft toegang tot (bijna) iedereen en informatie is voor de meeste mensen op aarde in seconden beschikbaar (mits je weet waar je moet zoeken, maar dat kun je leren). Dit is niet iets waar mensen met macht van houden. Nieuwsgierige mensen met lastige vragen. Bloedirritant.
Gelukkig laten heel nieuwsgierige mensen zich niet tegenhouden in hun dorst naar kennis en inzicht. En raken voormalige autoriteiten hun vermeende monopolie op het gelijk kwijt. En ligt alles weer open. Klimaat, wetenschap, vaccinaties en nog veel meer onderwerpen. Niet wonderlijk dat de klassieke machten incluis de pers, moord en brand schreeuwen en frames als fake-news, polarisatie en wat dies meer zij optuigen om te verhullen wat er echt aan de hand is. Het inzicht dat we de meeste dingen niet zeker weten en dat we het aan onze soort verplicht zijn om te blijven zoeken naar antwoorden en inzichten. Ook als er maar 1% kans is dat de heersende opinie niet klopt. Want dat is wat de mensheid tot nu toe steeds verder geholpen heeft.
